هیپوسپادیاس (Hypospadias) چیست؟

مقدمه

هیپوسپادیاس یکی از شایع‌ترین نقص‌های مادرزادی آلت تناسلی در پسران است که به دلیل شکل‌گیری نامناسب مجرای خروج ادرار در دوران جنینی رخ می‌دهد. در این حالت، سوراخ مجرای ادراری (میزراه) به جای قرارگیری در نوک آلت تناسلی، در زیر آلت یا در نقاط دیگری از آن ظاهر می‌شود. این نقص ممکن است از مشکلات جزئی تا ناهنجاری‌های شدید را شامل شود و در برخی موارد نیاز به درمان جراحی داشته باشد. هیپوسپادیاس به ویژه در کودکان بسیار اهمیت دارد زیرا در صورت عدم درمان مناسب، ممکن است باعث مشکلات جسمی، روانی و اجتماعی در آینده شود. در این مقاله به بررسی کامل این بیماری، علائم، علل، روش‌های تشخیص و درمان، به ویژه در کودکان می‌پردازیم.

هیپوسپادیاس چیست؟

هیپوسپادیاس یک نقص مادرزادی در سیستم تناسلی پسران است که به طور معمول هنگام تولد تشخیص داده می‌شود. در این حالت، سوراخ میزراه به جای اینکه در نوک آلت تناسلی قرار داشته باشد، در بخش پایینی آلت یا در نقاط دیگر قرار می‌گیرد. این نقص باعث می‌شود جریان ادرار از مکان نامناسبی خارج شود که مشکلات عملکردی و ظاهری را ایجاد می‌کند.

انواع هیپوسپادیاس

هیپوسپادیاس بسته به محل قرارگیری سوراخ میزراه به چند دسته تقسیم می‌شود:

1. هیپوسپادیاس جلویی (Anterior): در این نوع، سوراخ مجرای ادراری به نوک آلت نزدیک‌تر است و معمولاً مشکلات ظاهری و عملکردی کمتری دارد.
2. هیپوسپادیاس میانی (Middle): سوراخ میزراه در قسمت میانی آلت تناسلی قرار دارد که باعث اختلالات بیشتری نسبت به نوع جلویی می‌شود.
3. هیپوسپادیاس خلفی (Posterior): این نوع شدیدترین نوع هیپوسپادیاس است که سوراخ میزراه در نزدیکی بدن یا کیسه بیضه قرار دارد و ممکن است نیاز به جراحی‌های پیچیده‌تر داشته باشد.

هیپوسپادیاس در کودکان

تشخیص هیپوسپادیاس معمولاً در همان بدو تولد انجام می‌شود. در موارد خفیف، والدین ممکن است تا مدتی متوجه این نقص نشوند، اما در اکثر موارد پزشکان در همان معاینات اولیه نوزاد این مشکل را شناسایی می‌کنند. تشخیص به موقع و درمان مناسب در دوران کودکی بسیار حائز اهمیت است، چرا که عدم درمان می‌تواند مشکلات جدی در آینده از جمله اختلالات ادراری، مشکلات جنسی و اختلالات روانی ایجاد کند.

علل بروز هیپوسپادیاس

علت دقیق بروز هیپوسپادیاس هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما به نظر می‌رسد که عوامل ژنتیکی و محیطی هر دو نقش مهمی در ایجاد این نقص دارند.

• ژنتیک: وجود سابقه هیپوسپادیاس در خانواده، احتمال بروز این نقص در نسل‌های بعدی را افزایش می‌دهد. برخی جهش‌های ژنتیکی نیز می‌توانند باعث ایجاد این نقص شوند.
• عوامل محیطی: مطالعات نشان داده است که قرار گرفتن مادر در معرض برخی مواد شیمیایی یا داروها در دوران بارداری، مانند هورمون‌های خاص، ممکن است خطر بروز هیپوسپادیاس را افزایش دهد.
• هورمون‌ها: عدم تعادل هورمون‌های جنسی در دوران بارداری، به ویژه تستوسترون، می‌تواند به نقص در توسعه مجرای ادراری و آلت تناسلی منجر شود.

علائم هیپوسپادیاس

علائم هیپوسپادیاس ممکن است بسته به نوع و شدت آن متفاوت باشد. برخی از علائم شایع عبارتند از:

1. موقعیت غیر طبیعی سوراخ مجرای ادراری: یکی از بارزترین علائم، قرارگیری سوراخ مجرای ادراری در مکانی غیر از نوک آلت است.
2. انحراف آلت تناسلی (Chordee): در برخی موارد، انحراف آلت تناسلی به سمت پایین دیده می‌شود که ممکن است باعث مشکلاتی در زمان نعوظ و ادرار شود.
3. اختلال در جریان ادرار: کودکان مبتلا به هیپوسپادیاس ممکن است دچار اختلال در جریان ادرار شوند. ادرار ممکن است از مکان نامناسبی خارج شده و یا به صورت پراکنده جریان یابد.
4. شکل غیرعادی آلت تناسلی: در برخی موارد، ظاهر آلت تناسلی به دلیل نقص در تشکیل بافت‌ها غیر طبیعی است.

مشکلات احتمالی در صورت عدم درمان

هیپوسپادیاس در صورتی که درمان نشود، می‌تواند عوارض جدی‌ای در طول زندگی فرد ایجاد کند. این عوارض شامل موارد زیر هستند:

1. مشکلات ادراری: عدم درمان می‌تواند باعث شود که فرد به درستی نتواند ادرار کند یا به عفونت‌های مکرر دستگاه ادراری دچار شود.
2. اختلالات جنسی: در موارد شدید، ممکن است فرد در دوران بلوغ و بزرگسالی با مشکلات جنسی مواجه شود، از جمله انحراف آلت تناسلی و اختلالات نعوظ.
3. مسائل روانی و اجتماعی: ظاهر غیرطبیعی آلت تناسلی ممکن است منجر به مشکلات روانی و کاهش اعتماد به نفس در فرد شود، به ویژه در دوران کودکی و نوجوانی.

روش‌های درمان هیپوسپادیاس

درمان هیپوسپادیاس معمولاً از طریق جراحی انجام می‌شود و هدف آن اصلاح موقعیت سوراخ مجرای ادراری و ایجاد آلت تناسلی با عملکرد و ظاهر طبیعی است. جراحی هیپوسپادیاس به طور معمول در سنین نوزادی یا کودکی، بین 6 تا 18 ماهگی، توصیه می‌شود.

1. جراحی اولیه: در این جراحی، موقعیت سوراخ مجرای ادراری اصلاح می‌شود و در صورت وجود انحراف، آلت تناسلی به شکل طبیعی خود بازگردانده می‌شود.
2. جراحی‌های پیچیده‌تر: در موارد شدیدتر، ممکن است چندین جراحی نیاز باشد تا شکل و عملکرد طبیعی آلت تناسلی به دست آید. این جراحی‌ها معمولاً توسط جراحان اورولوژی کودکان با تجربه انجام می‌شود.
3. مراقبت پس از جراحی: پس از جراحی، مراقبت دقیق از زخم و اطمینان از بهبود کامل بسیار مهم است. ممکن است کودک نیاز به استفاده از کاتتر برای تخلیه ادرار به مدت چند روز داشته باشد.

نقش والدین در تشخیص و درمان

والدین نقش مهمی در تشخیص به موقع هیپوسپادیاس و پیگیری درمان آن دارند. با توجه به اینکه این نقص معمولاً در دوران نوزادی تشخیص داده می‌شود، والدین باید به مشاوره‌های پزشکی توجه کنند و در صورت نیاز به جراحی، کودک را به جراحان متخصص ارجاع دهند.

همچنین والدین باید با مراقبت‌های پس از جراحی و پیگیری‌های مداوم پزشکی، از بهبود کامل فرزند خود اطمینان حاصل کنند. اهمیت درمان به موقع هیپوسپادیاس برای جلوگیری از مشکلات جسمی و روانی در آینده بسیار مهم است.

نتیجه‌گیری

هیپوسپادیاس یک نقص مادرزادی است که در صورت تشخیص و درمان به موقع، می‌تواند به طور کامل برطرف شود و از مشکلات آینده کودک جلوگیری کند. والدین باید با آگاهی کامل از این مشکل و مشاوره با پزشکان متخصص، بهترین مسیر درمان را برای کودک خود انتخاب کنند. جراحی هیپوسپادیاس معمولاً با موفقیت بالا انجام می‌شود و کودک می‌تواند پس از درمان به زندگی عادی خود ادامه دهد.

 برای اطلاعات بیشتر، نوبت دهی و آدرس و با شماره زیر تماس بگیرید.

88213218 21 0098