مراسم ختنهسوران از جمله مراسمهای فراموش شده ایرانی است که نسلهای قبل آن را به خوبی میشناسند. ختنه در آداب و رسوم ایرانی به معنای دیگر شدن است و ره به سوی مسلمانی گذاشتن. این امر از الزامات گریزناپذیر ایرانیها است. ختنه از گذشتههای دور مرسوم بوده است. اما امروزه دیگر از آن جذابیتها و رسوم به یادماندنی خبری نیست. ختنه سوران جشني است که به مناسبت سلامتی كودك پس از ختنه کردن برپا میشود. زمان برگزاری این جشن معمولاً در بعدازظهر همان روز ختنه کردن است. رسم بر این است که مهمانان برای کودک هدیهای بیاورند.
در قديم به علت اين كه آلات دلاكان جهت ختنه بسيار ابتدائي بود و بچّههاي كم سن و سال و نوزاد تحمّل درد را نداشتند اين عمل به حدود پنج يا شش سالگي موكول ميگرديد.
خرافاتي دو مورد اين جشن وجود داشته كه گفته میشد که اگر پدری برای پسرش ختنهسوران نگیرد، پیش از عروسی پسر خواهد مرد.
در گذشته کار ختنه را طبيب يا فرد متبحر و در بسياري روستاها دلاک(یا پیرایشگر موی مردان)انجام میداد.
طبق اين سنت طفل ختنه شده بايد چند روزي در رختخواب بخوابد و كمتر حركت بكند تا از خونريزي احتمالي جلوگيري كند . در اين مدت نبايد آب سرد بخورد ، زيرا عقيده دارند كه اگر آب بخورد سيم مي كشد (چرك و ورم مي كند) . بيشتر غذاي طفل را موارد پر چربي مثل گوشت و تخم مرغ نيم رو تشكيل ميدهد.
دلاك هر روز چند بار به عيادت بچّه ميآيد و هر بار پس از معاينه آلت او به بستگان توصيههاي لازم جهت مراقبت از طفل را ميدهد. طفل ختنه شده مدت سه تا هفت روز در رختخواب ميماند. روز هفتم به جاي شلوار لنگي به كمر او ميبندند و دو سر لنگ به پشت گردنش گره ميزنند. در موقعي كه طفل ميخواهد راه برود با دست خود لنگ را از بدن دور نگه داشته تا با زخم تماس پيدا نكند. بعد از چند روز لنگ را باز كرده و شلوار گشاد در پاي طفل كرده كه در اين حال نيز بايد مراقب باشد، بعد از پانزده روز طفل را به حمام مي برند.
از دیگر آداب رایج در مراسم ختنه، اینکه اگر قرار باشد سلمانی بیش از یک بچه را در یک منزل ختنه کند، تعداد بچهها باید فرد باشد. در غیر این صورت خروسی میکشند و سر تاج خروس را میبرند.