ختنه زنان در ایران

ختنه زنان چیست؟

ختنه زنان یا به زبان عمومی “ختنه بانوان” به معنای بریدن بخشی از اعضای تناسلی زنان است که در برخی کشورها به دلایل فرهنگی، دینی و یا سنتی انجام می‌شود. این عمل باعث بریده شدن بخشی از اعضای تناسلی زنان می‌شود که می‌تواند شامل بریدن قسمتی از لب‌های بیرونی و داخلی بزرگراه جنسی، بریدن کلیتوریس و یا دیگر بخش‌هایی از اعضای تناسلی زنان باشد.

ختنه زنان در بسیاری از کشورهای آفریقایی، خاورمیانه، جنوب آسیا و برخی کشورهای دیگر انجام می‌شود. با این حال، این عمل در بسیاری از کشورها به دلیل مخالفت با حقوق بشر و به دلیل آسیب‌های جدی بهداشتی و عوارض جانبی ناخواسته آن ممنوع شده است.

تاثرات ختنه بر زنان

ختنه زنان علاوه بر این‌که از لحاظ حقوقی و انسانی غیرمجاز است، آسیب‌های جدی بهداشتی و عوارض جانبی ناخواسته را برای زنان به دنبال دارد. برخی از عوارض احتمالی ختنه شامل: درد و خونریزی شدید در هنگام انجام ختنه، آسیب به بافت‌های اطراف اعضای تناسلی، از جمله عفونت‌های تناسلی و التهاب‌های مزمن، کاهش لذت جنسی و عدم توانایی در رسیدن به ارگاسم، عدم توانایی در ادرار کردن و نیاز به انجام جراحی‌های دیگر جهت بهبود عملکرد ادراری، خطر بیشتر ابتلا به عفونت‌های مجاری ادراری است. ختنه زنان علاوه بر آثاری که بر جسم دختران و زنان به جا می‌گذارد سبب ایجاد مشکلات روانی بسیاری در زنان می‌شوند.

ختنه زنان در ایران

اولین مطالعه معتبر در مورد ختنه زنان در ایران نشان می‌دهد که این عمل در حداقل چهار استان بزرگ در حال انجام است.

بر اساس تحقیقات کامل که توسط یک پژوهشگر در ایران انجام شده است؛ ختنه جنسی در جنوب استان هرمزگان و جزایر مجاور آن (قشم و هرمز) بیش از سایر نقاط کشور شیوع دارد. همچنین در استان‌های کردستان، کرمانشاه و آذربایجان غربی که در غرب ایران نزدیک به مرز عراق واقع شده‌اند، به میزان کمتری انجام می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد که ختنه جنسی عمدتاً موضوعی است که مربوط به فرقه شافعی ایرانیان مسلمان سنی است، اقلیت در کشور تحت سلطه شیعه هستند. تنها بخش کوچکی از جمعیت شیعه که در مجاورت جوامع سنی زندگی می‌کنند، ختنه زنان را انجام می‌دهند.

در برخی از نقاط استان خوزستان که محل سکونت بسیاری از ایرانیان عرب است، یک نوع افراطی از ختنه زنان به نام انفیبولاسیون که شامل برداشتن کلیتوریس و همچنین باریک شدن دهانه واژن با ایجاد مهر و موم پوششی است، انجام می‌شود.

تحت تأثیر رویدادهای اقلیم کردستان عراق که در سال 2007 ختنه زنان را ممنوع کرد، ختنه زنان در کردستان ایران رو به کاهش است اما همچنان ادامه دارد. هرمزگان کمتر تحت تاثیر آن تغییر قرار می‌گیرد.

همه ایرانیان سنی مانند آن‌هایی که به فرقه حنفی هستند یا در استان‌های دیگر ختنه می‌کنند. در آذربایجان غربی، ختنه جنسی در میان کردهای شافعی اهل سنت با گویش سورانی وجود دارد اما در میان کردهای سنی شافعی لهجه کرمانجی وجود ندارد. در کردستان ایران که شیوع ختنه تکه تکه است، عمدتاً در مناطق روستایی، برخی روستاها و جوامع دیده می‌شود اما معمولاً در مناطق شهری دیده نمی‌شود. حتی در استان‌هایی که ختنه زنان وجود دارد، بسیاری از افراد این عمل را انجام نمی‌دهند.

شایان به ذکر است که اکثر زنانی که ختنه شده در ایران، از ختنه زنان دفاع می‌کنند زیرا این سنت صدها سال است که وجود داشته است. حتی برخی از مادران سنی به این مباهات می‌کردند که دخترانشان از اکثر دختران شیعه با فضیلت‌تر هستند، زیرا ختنه شده بودند.

ختنه جنسی در ایران در برخی موارد برای رام کردن میل جنسی دختران قبل از ازدواج انجام می‌شود. آن‌ها معتقدند که این کار برای حفظ عفت آن‌ها ساخته شده است. هر چند به طور قانونی عمل ختنه در ایران غیرقانونی بوده و گاهی نیز جرم شناخته شده و مجازاتی در پی دارد.

ختنه زنان، میلیون‌ها دختر و زن را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار داده است، تاریچخی آن به قبل از اسلام و مسیحیت می‌رسد و در بسیاری از فرهنگ‌ها و جوامع مختلف، از مسیحیان قبطی و کاتولیک در اریتره و اتیوپی، تا جامعه بتا اسرائیل، قبایل بومی استرالیا و برخی از دیگر از سنت‌ها و کشورها انجام شده است. در خاورمیانه و آسیا معمولاً ختنه‌ی دختران بین 4 تا 12 سال انجام می‌شود و می‌تواند که این عمل نسبت به سنت و محل جغرافیای متفاوت است و ممکن است شامل برداشتن جزئی یا در موارد شدید قسمت‌های خارجی دستگاه تناسلی زنانه باشد.

در ایران، به این عمل ختنه یا سونات گفته می شود، معمولاً در خارج از بیمارستان بدون بیهوشی یا رضایت قبلی توسط ماماهای آماتور انجام می‌شود. ابزار مورد استفاده شامل تیغ‌های تیز است و پس از انجام ختنه بخیه در قسمت‌های بریده شده انجام می‌شود.

افراد و فعالان حقوق بشری زیادی در ایران در مورد ختنه‌ی زنان صحبت کرده و تحقیقاتی در این زمینه انجام داده‌اند و این کار را به عنوان یک امر غیراخلاقی و خشونت علیه زنان معرفی کرده‌اند به عنوان مثال مهرانگیز که یک وکیل برجسته حقوق بشر در ایران است این عمل را بسیار ناراحت کننده بیان می‌کند و به گفته‌ی او ختنه‌ی زنان یکی از موارد خشونت علیه زنان توسط زنان است که در شرایط غیربهداشتی انجام می‌شود. در مناطقی که ختنه زنان وجود دارد، متأسفانه معمولاً این مادران هستند که اصرار دارند دخترانشان ختنه شوند.

سخن پایانی

ختنه زنان در ایران با توجه به آگاهی و تلاش‌های ایجاد شده تا حد زیادی کاهش یافته است و بسیاری از مناطقی که در گذشته به ختنه‌ی دختران خود می‌پرداختند این عمل را ترک کرده‌اند با این حال هنوز برخی از قومیت‌ها براساس فرهنگ و رسوم گذشته یا اعتقادات خود به ختنه‌ی دختران خود می‌پردازند.

خوشبختانه ختنه دختران در ایران قانونی نیست و به عنوان یک جرم شناخته می‌شود. در ایران، مجازات ختنه دختران شامل حبس و یا جریمه مالی است. همچنین، هرگونه فعالیت مرتبط با ختنه دختران در ایران، از جمله تبلیغ، تشویق، انجام و یا همکاری با آن، ممنوع و با مجازاتی سنگین همراه خواهد بود. در ایران، سازمان بهداشت جهانی و دیگر سازمان‌های بین‌المللی، این عمل را به شدت محکوم کرده و به عنوان یکی از نوعی خشونت علیه زنان و دختران شناخته شده است. به همین دلیل، ضرورت آگاهی عمومی و آموزش‌های لازم برای جلوگیری از این عمل و همچنین درمان عوارض آن بسیار مهم است.