واکسن گارداسیل، که چندین سال است تولید شده و عمر زیادی ندارد، می‌تواند از بیماری‌های خطرناکی نظیر زگیل تناسلی و انواع سرطان‌ها از جمله سرطان دهانه رحم جلوگیری نماید. تزریق این دارو برای مبتلایان به ویروس HPV تأثیر در درمان زگیل ندارد، اما می‌تواند از ابتلا به انواع دیگر ویروس جلوگیری کند.
بیماری زگیل تناسلی ناشی از ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شود. این بیماری ممکن است منجر به زگیل تناسلی شود یا عامل ایجاد بیماری‌های خطرناکی مانند سرطان دهانه رحم و سرطان‌های دیگر شود. به طور معمول 70 درصد از موارد سرطان واژن، 30 درصد از موارد سرطان فرج و 85 تا 90 درصد از موارد سرطان مقعد مربوط به اثرات این ویروس است.
واکسن گارداسیل چیست؟
از آنجایی که زگیل تناسلی و زگیل مقعد شایع‌ترین بیماری‌های جنسی در دنیا هستند، پزشکان واکسن گارداسیل را اختراع کرده‌اند تا از این بیماری جلوگیری کنند. گارداسیل یک نوع واکسن HPV است که محافظتی مخصوص در برابر نوع خاصی از این ویروس را فراهم می‌کند و جلوی ابتلای افراد به آن را می‌گیرد.
انواع واکسن گارداسیل
گارداسیل شامل چهار نوع ویروس 6، 11، 16 و 18 است، ضمن این که این ویروس‌ها جزء ویروس‌های شایع در دنیا می‌باشند. ویروس‌های تیپ 6 و 11 اغلب به عنوان عامل زگیل‌های تناسلی شناخته شده‌اند، در حالی که تیپ‌های 16 و 18 عمدتاً در سرطان‌های دهانه رحم نقش دارند. نکته جالب این است که واکسن زگیل تناسلی حاوی ویروس کشته شده یا ضعیف شده این بیماری نمی‌باشد، بلکه حاوی ذراتی شبیه به ویروس پاپیلومای انسانی است و از پروتئین دیواره خارجی ویروس مشتق می‌شود.
این دارو برای همه افراد قابل تزریق است، با این حال برای مواردی همچون بارداری، شیردهی و نقص سیستم ایمنی توصیه نمی‌شود. بهترین سن برای تزریق این واکسن، قبل از سن شروع فعالیت جنسی و قرار گرفتن در معرض این ویروس است. برای زنان، بهترین سن تزریق از 11 سالگی به بعد تا 26 سالگی و برای مردان مابین 10 تا 21 سالگی است. البته امکان تزریق گارداسیل بعد از این سن و تا 45 سالگی نیز امکان پذیر است.
واکسن گارداسیل چه کاربردی دارد؟
اگر چه هدف اصلی واکسن گارداسیل تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر ویروس HPV است، این واکسن کاربردهای دیگری نیز دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد. واکسن گارداسیل از پروتئین‌های موجود در ویروس HPV ساخته شده است و با فراهم کردن ایمنی در برابر این ویروس‌ها، از ایجاد بیماری‌های جدی مانند انواع سرطان جلوگیری می‌کند.
۱. پیشگیری از سرطان دهانه رحم
سرطان دهانه رحم یکی از انواع شایع سرطان در زنان است که در دوران بزرگسالی تشخیص داده می‌شود، به ویژه که ابتلای به ویروس HPV، به خصوص نوع 16 و 18 آن، به عنوان یکی از عوامل اساسی در ایجاد این سرطان شناخته شده است. با این حال، با تزریق واکسن گارداسیل، احتمال ابتلا به این نوع سرطان به شدت کاهش می‌یابد.
واکسن گارداسیل سبب تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر این ویروس می‌شود، لذا حتی اگر در معرض ویروس قرار گیرید، احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم با تزریق این واکسن تا حد بسیار زیادی کاهش می یابد.
۲. پیشگیری از سرطان‌های دیگر در زنان
علاوه بر سرطان دهانه رحم، ویروس‌های HPV می‌توانند منجر به ایجاد سرطان‌های دیگری، از جمله سرطان واژن، گردن رحم و دیگر اندام‌های جنسی زنان، شوند. واکسن گارداسیل با تقویت ایمنی در برابر این ویروس‌ها، از ایجاد این بیماری‌ها جلوگیری می‌نماید.
۳. پیشگیری از زگیل تناسلی از طریق تزریق واکسن گارداسیل
پیشگیری از زگیل تناسلی از مهم‌ترین دلایلی است که افراد را به تزریق واکسن گارداسیل تشویق می‌کند. زگیل تناسلی که یکی از نتایج مهم ابتلا به ویروس HPV است، علاوه بر اینکه ظاهر زشتی را به همراه دارد، از نظر جسمی نیز بسیار ناراحت کننده است و در صورت عدم درمان، ممکن است به نقاط دیگر بدن نیز منتقل شده و سرایت کند.
۴. واکسن گارداسیل برای پیشگیری از سرطان مثانه
برای حفاظت از خود در برابر سرطان مثانه، واکسن گارداسیل نقش مهمی را ایفا می‌کند. اگرچه سرطان مثانه معمولاً به ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) وابسته نیست، اما برخی از انواع HPV می‌توانند منجر به مشکلات مثانه و تغییرات در این ناحیه شوند.
واکسن گارداسیل به طور اصلی بر انواع HPV 16 و 18 تأثیر دارد که از نوع‌های مهم این ویروس هستند. این واکسن با افزایش سطخ ایمنی در برابر این نوع HPV، می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به عفونت‌ها و مشکلات مثانه کمک نماید.
واکسن گارداسیل چه عوارضی دارد؟
اگرچه واکسن گارداسیل یکی از مطمئن‌ترین واکسن‌هایی است که تأییدیه سازمان بهداشت جهانی را دریافت کرده است، اما به هر حال ممکن است عوارض جانبی داشته باشد. بنابراین، قبل از اقدام به تزریق این واکسن، توصیه می‌کنیم که در مورد عوارض آن با پزشک گفتگویی داشته باشید.
۱. عوارض تزریق واکسن گارداسیل
گاهی اوقات، پس از تزریق واکسن گارداسیل این احتمال وجود دارد که در ناحیه تزریق، سطح پوست دچار قرمزی شود. همچنین دردهای خفیف در آن ناحیه، از دیگر عوارض احتمالی این نوع واکسن می‌باشد. معمولا این عوارض اهمیت ندارند و پس از یک یا نهایتاً دو روز بهبود حاصل می‌شود.
۲. عوارض عمومی واکسن گارداسیل
بعد از تزریق واکسن گارداسیل علائم عمومی از قبیل خستگی، تب، سردرد و غیره ممکن است بروز کند. این علائم معمولاً تا مدت زمان کمی رویت می‌شود و ادامه دارند و به طور خود به خود پس از چند روز بهبود می‌یابند.
۳. حساسیت به واکسن گارداسیل
حساسیت به واکسن بسیار نادر است و تنها ممکن است در تعداد بسیار کمی از افراد ظاهر شود. در برخی افراد حساسیت به واکسن با علائمی مانند تهوع، سرگیجه، تب شدید، کاهش هوشیاری و سایر نشانه‌ها همراه است، در صورت مشاهده این علایم فوراً این مسائل را به پزشک خود گزارش دهید تا درمان شما سریعا آغاز شود.
زمان مناسب برای تزریق واکسن گارداسیل
واکسن گارداسیل عمدتاً به صورت سه دوره تزریق می‌شود. دوز اول معمولاً در سن 11 یا 12 سالگی تجویز می‌شود و دوزهای دوم و سوم به ترتیب 6 و 12 ماه پس از دوز اول. با این حال، این به این معنا نیست که در صورت تزریق این واکسن در سنین بالاتر، اثربخشی آن کاهش یابد. بلکه تا 45 سالگی هم امکان تزریق واکسن گارداسیل فراهم است.
جمع‌بندی
واکسن گارداسیل جهت پیشگیری از ابتلا به ویروس HPV موثر است. بهترین زمان برای تزریق این واکسن، به همراه برای دختران و پسران قبل از شروع روابط جنسی است. استفاده از لوازم بهداشتی شخصی مانند کاندوم در هنگام روابط جنسی، رعایت بهداشت دوران قاعدگی و ازدواج، و جلوگیری از تبادل لوازم شخصی از جمله اقداماتی است که می‌تواند به پیشگیری از انتقال ویروس HPV کمک کند. برای تزریق واکسن گارداسیل می‌توانید به مطب دکتر کامبیز هرمان مقدم مراجعه کنید.