عفونتهای شایع در کودکان و نحوه تشخیص زودهنگام
- بدون نظر
- دسته بندی: مقالات آموزشی
سلامت کودکان همیشه یکی از مهمترین دغدغههای والدین بوده و هست. بهویژه در سالهای اول زندگی که سیستم ایمنی کودک هنوز در حال تکامل است، احتمال ابتلا به انواع عفونتها بسیار بالاتر میرود. بسیاری از عفونتها بهظاهر سادهاند، اما اگر دیر تشخیص داده شوند، ممکن است عوارض جدی برای سلامت کودک ایجاد کنند. به همین دلیل، آشنایی والدین با عفونتهای شایع در کودکان و راههای تشخیص زودهنگام نقش مهمی در پیشگیری، کنترل و درمان بهموقع بیماریها دارد.
در این مقاله، مهمترین عفونتهایی که معمولا کودکان به آن مبتلا میشوند را بررسی میکنیم، از علائم هشداردهنده میگوییم و راهکارهایی برای پیشگیری و تشخیص سریع ارائه میدهیم تا والدین بتوانند با اطمینان بیشتری از سلامت فرزندشان محافظت کنند.
۱. عفونتهای تنفسی در کودکان
عفونتهای تنفسی یکی از رایجترین مشکلات کودکان هستند و از سرماخوردگی ساده گرفته تا عفونتهای جدیتر مانند سینوزیت و ذاتالریه را شامل میشوند.
سرماخوردگی
سرماخوردگی معمولا با علائمی مثل آبریزش بینی، عطسه، سرفه و گلودرد همراه است.
اگرچه این بیماری معمولاً خفیف است، اما در نوزادان ممکن است بهسرعت شدید شود.
برونشیولیت
این بیماری بیشتر در نوزادان زیر دو سال دیده میشود و معمولا توسط ویروس RSV ایجاد میشود.
علائم شامل:
- خسخس سینه
- تنفس سریع
- بیاشتهایی
- سرفه شدید
تشخیص زودهنگام آن ضروری است، زیرا در موارد شدید میتواند منجر به بستریشدن کودک شود.
آنفلوانزا
آنفلوانزا برخلاف سرماخوردگی شروع ناگهانی دارد و با تب بالا، بدندرد و بیحالی همراه است.
واکسن آنفلوانزا بهترین روش پیشگیری از آن است.
۲. عفونت گوش میانی
عفونت گوش میانی از شایعترین عفونتهای دوران کودکی است، بهخصوص بین ۶ ماه تا ۳ سالگی.
علائم مهم تشخیص
- گریه و بیقراری
- دست بردن مکرر به گوش
- تب
- بیاشتهایی
- مشکل در خوابیدن
بیشترین علت این عفونت، تجمع مایع در پشت پرده گوش بعد از سرماخوردگی یا عفونت تنفسی است.
تشخیص زودهنگام اهمیت دارد، زیرا در صورت درمان نشدن میتواند باعث کاهش شنوایی موقت یا عوارض دیگر شود.
۳. عفونتهای گوارشی
عفونتهای ویروسی دستگاه گوارش یا گاستروانتریت، معمولا با استفراغ و اسهال همراهاند.
علائم اصلی
- اسهال آبکی
- استفراغ
- بیحالی
- تب
- کمآبی بدن
کمآبی در کودکان بسیار خطرناک است و یکی از مهمترین دلایلی است که باید سریع به پزشک اطفال مراجعه کنید.
تشخیص زودهنگام کمآبی
به علائم زیر دقت کنید:
- خشکی دهان
- گریه بدون اشک
- فرو رفتن چشمها
- کاهش تعداد پوشک خیس
در این موارد باید بلافاصله به پزشک مراجعه شود.
۴. عفونت ادراری (UTI)
عفونتهای ادراری در کودکان، بهخصوص دختران، بسیار شایعاند و اغلب توسط باکتریها ایجاد میشوند.
علائم مهم
- تب بدون دلیل مشخص
- سوزش هنگام ادرار
- بوی بد ادرار
- تکرر ادرار
- بیقراری در نوزادان هنگام ادرار
تشخیص زودهنگام UTI اهمیت دارد، چون در صورت درمان نشدن میتواند به کلیهها آسیب بزند.
برای تشخیص دقیق معمولاً آزمایش ادرار لازم است.
۵. عفونتهای پوستی
پوست کودکان حساستر است و بهدلیل تماس با خاک، وسایل بازی و دیگر کودکان، سریعتر دچار عفونت میشود.
انواع عفونتهای پوستی
- زردزخم (Impetigo): ایجاد دانههای چرکی و زردرنگ اطراف دهان و بینی
- عفونت قارچی: لکههای پوستهپوسته روی پوست یا کف سر
- آبلیموک (Cellulitis): عفونت عمقی پوست که باعث قرمزی و التهاب میشود
علائم هشداردهنده پوستی
- قرمزی و ورم شدید
- تب همراه با دانههای پوستی
- ترشح چرکی
- بزرگ شدن غدد لنفاوی
با مشاهده این علائم باید کودک توسط پزشک اطفال معاینه شود.
۶. تشخیص زودهنگام عفونتها در کودکان
تشخیص زودهنگام تفاوتی بزرگ در روند درمان و جلوگیری از عوارض ایجاد میکند. والدین باید نسبت به علائم زیر همیشه حساس باشند:
علائم عمومی هشداردهنده
- تب بالای ۳۸٫۵ درجه
- بیحالی غیرعادی
- بیاشتهایی شدید
- تنفس سخت یا سریع
- استفراغ مداوم
- بثورات غیرمعمول
- بیاختیاری یا تغییر در ادرار
- گریههای غیرقابل کنترل
حتی اگر علائم مبهم باشد، بهتر است با یک متخصص اطفال مشورت شود.
۷. نقش والدین در پیشگیری از عفونتها
اگرچه بسیاری از عفونتها قابلاجتناب نیستند، اما با رعایت چند نکته ساده میتوان احتمال ابتلا را تا حد زیادی کاهش داد.
روشهای موثر پیشگیری
- شستشوی دستها قبل از غذا خوردن و بعد از بازی
- رعایت بهداشت در خانه مخصوصاً برای کودکان نوپا
- تقویت سیستم ایمنی با تغذیه سالم و خواب کافی
- واکسیناسیون کامل و بهموقع
- جلوگیری از تماس کودک با افراد بیمار
- آموزش ابتدایی به کودک در مورد رعایت بهداشت فردی
این اقدامات بهخصوص در مکانهایی مثل مهدکودک اهمیت بیشتری دارند.
۸. چه زمانی باید فوراً به پزشک مراجعه کرد؟
موارد زیر نیاز به بررسی فوری توسط پزشک دارد:
- تب بیش از ۴۸ ساعت
- تنفس مشکلدار یا خسخس شدید
- کمآبی بدن
- خوابآلودگی بیش از حد
- تشنج تب
- لکههای پوستی گسترده
- درد شدید گوش یا شکم
مراجعه دیرهنگام ممکن است منجر به بستری شدن یا بروز عوارض شود.
جمعبندی
عفونتها بخش طبیعی از دوران کودکی هستند، اما آگاهی والدین از علائم اولیه و مراجعه بهموقع به پزشک میتواند روند درمان را بسیار سریعتر و مؤثرتر کند. از عفونتهای ساده تنفسی گرفته تا عفونتهای جدیتر مانند UTI یا عفونتهای پوستی، همه آنها در صورت تشخیص زودهنگام قابل درمان هستند.
والدین باید به نشانههای هشداردهنده توجه کنند، واکسیناسیون فرزند خود را کامل انجام دهند، اصول بهداشتی را رعایت کنند و در صورت مشاهده هرگونه علائم غیرعادی با پزشک متخصص اطفال مانند دکتر کامبیز هرمان مقدم مشورت کنند.
با مراقبت صحیح، نظارت کافی و تشخیص زودهنگام، میتوان از سلامت کودکان به خوبی محافظت کرد و آنها را در مسیر رشد سالم و شاداب قرار داد.