واکسن آبله مرغان از چه سالی در ایران تزریق شد؟
- بدون نظر
- دسته بندی: مقالات آموزشی
آبله مرغان یکی از بیماری‌های ویروسی شایع در سراسر جهان است که توسط ویروس واریسلا زوستر (Varicella Zoster) ایجاد می‌شود. این بیماری معمولاً با ایجاد بثورات پوستی قرمز رنگ که به تاول‌های مملو از مایع تبدیل می‌شوند، خود را نشان می‌دهد و علاوه بر آن، تب، خستگی و دردهای عضلانی نیز از علائم آن هستند. این بیماری به طور عمده در کودکان مشاهده می‌شود، اما در بزرگسالان نیز می‌تواند به شدت عوارضی ایجاد کند. خوشبختانه با پیشرفت‌های پزشکی و تولید واکسن مؤثر، از دهه‌ها پیش، واکسیناسیون آبله مرغان به یکی از مؤثرترین روش‌ها برای پیشگیری از این بیماری تبدیل شده است.
در ایران، مانند بسیاری از کشورهای دیگر، واکسن آبله مرغان به عنوان یکی از ابزارهای کلیدی در کنترل و پیشگیری از این بیماری به کار گرفته شده است. اما سوال این است که واکسن آبله مرغان از چه سالی در ایران تزریق شد و چه تأثیری بر شیوع بیماری داشته است؟ در این مقاله به بررسی تاریخچه ورود این واکسن به ایران و اهمیت آن در سلامت عمومی خواهیم پرداخت.
1. تاریخچه بیماری آبله مرغان
آبله مرغان بیماری ویروسی است که عمدتاً کودکان را مبتلا می‌کند، اما ممکن است در بزرگسالان نیز مشاهده شود. این بیماری توسط ویروس واریسلا زوستر (Varicella Zoster) ایجاد می‌شود که از طریق تماس با مایعات تاول‌ها یا تنفس قطرات هوایی آلوده منتقل می‌شود. علائم اصلی بیماری شامل ظهور بثورات پوستی در بدن است که ابتدا به صورت لکه‌های قرمز، سپس به تاول‌های پر از مایع تبدیل می‌شود. این تاول‌ها پس از چند روز خشک شده و تشکیل قشور می‌دهند.
در گذشته، این بیماری در بسیاری از نقاط جهان به عنوان یک بیماری شایع و تقریباً غیرقابل اجتناب برای کودکان شناخته می‌شد. بیشتر افراد در سنین کودکی به آبله مرغان مبتلا می‌شدند، زیرا پس از ابتلا به بیماری، بدن فرد به طور طبیعی نسبت به آن ایمنی پیدا می‌کرد. با این حال، ابتلا به آبله مرغان در بزرگسالان می‌تواند به شدت خطرناک‌تر باشد و حتی منجر به بروز عوارض جدی از جمله پنومونی (عفونت ریه) و زونا شود.
2. اولین تزریق واکسن آبله مرغان در جهان
واکسن آبله مرغان برای اولین بار در سال 1995 توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا (FDA) تایید شد. این واکسن که با نام تجاری “Varivax” به بازار عرضه شد، توانست به سرعت در بسیاری از کشورها برای پیشگیری از بیماری آبله مرغان مورد استفاده قرار گیرد. واکسن آبله مرغان، که به طور مؤثری از ابتلا به این بیماری جلوگیری می‌کند، در ابتدا تنها در کشورهای پیشرفته در دسترس بود، اما به مرور زمان تولید آن در سایر کشورها گسترش یافت و در دسترس عموم قرار گرفت.
3. ورود واکسن آبله مرغان به ایران
در ایران، اولین بار در اوایل دهه 90 میلادی (اوایل دهه 70 شمسی) واکسن آبله مرغان وارد کشور شد. در ابتدا، این واکسن به صورت وارداتی و با هزینه‌های بالا در دسترس بود و تنها به افراد خاص و مناطق خاصی که نیاز به واکسیناسیون داشتند، ارائه می‌شد. با توجه به شیوع بیماری آبله مرغان و آسیب‌های ناشی از آن، واکسن این بیماری به تدریج وارد برنامه‌های واکسیناسیون ملی کشور شد.
در سال 2000 میلادی، واکسن آبله مرغان به عنوان بخشی از برنامه واکسیناسیون ملی ایران معرفی شد. این اقدام یکی از بزرگترین تحولات بهداشتی کشور بود که در جهت کاهش بیماری‌های ویروسی و محافظت از سلامت کودکان صورت گرفت. با فراهم شدن زیرساخت‌ها و افزایش تولید واکسن‌های داخلی، دولت ایران این واکسن را به صورت رایگان در سطح ملی برای گروه‌های هدف مختلف، به ویژه کودکان، عرضه کرد.
4. خدمات دکتر کامبیز هرمان مقدم در حوزه واکسیناسیون و پیشگیری
دکتر کامبیز هرمان مقدم، متخصص و پزشک برجسته در زمینه ختنه و واکسیناسیون نوزادان و کودکان، به عنوان یکی از پیشگامان ارائه خدمات پزشکی در ایران شناخته می‌شود. دکتر هرمان مقدم که در تهران فعالیت می‌کند، نه تنها در زمینه ختنه تخصص دارد، بلکه در ارائه مشاوره‌های پزشکی به والدین در خصوص واکسیناسیون و بهداشت عمومی نیز شناخته شده است. ایشان به والدین توصیه می‌کنند که اهمیت واکسیناسیون در سنین پایین برای پیشگیری از بیماری‌هایی مانند آبله مرغان و دیگر بیماری‌های ویروسی را جدی بگیرند و واکسیناسیون‌های ضروری را برای فرزندان خود در موعد مقرر انجام دهند.
دکتر هرمان مقدم در بسیاری از برنامه‌های آموزشی و بهداشتی مشارکت داشته و به والدین اطلاعات مفیدی در زمینه انتخاب زمان مناسب برای واکسیناسیون و همچنین مزایای آن می‌دهد. ایشان همچنین در توضیح فرآیندهای پزشکی و پیگیری بعد از واکسیناسیون به والدین کمک می‌کنند تا اطمینان حاصل کنند که کودکانشان از سلامت کامل برخوردارند.
5. اهمیت واکسیناسیون آبله مرغان
تزریق واکسن آبله مرغان به کودکان و بزرگسالان، علاوه بر جلوگیری از ابتلا به این بیماری، از بروز عوارض جدی و خطرناک نیز جلوگیری می‌کند. یکی از خطرات عمده آبله مرغان در بزرگسالان، ابتلا به زونا است. زونا، که به عنوان یک عارضه پس از ابتلا به آبله مرغان شناخته می‌شود، زمانی اتفاق می‌افتد که ویروس واریسلا زوستر در بدن به طور خاموش باقی می‌ماند و در دوران پیری یا ضعف سیستم ایمنی، دوباره فعال شده و منجر به بروز درد شدید و تاول‌های پوستی در نواحی خاصی از بدن می‌شود.
با تزریق واکسن آبله مرغان در سنین پایین، ایمنی بدن در برابر این بیماری ایجاد می‌شود و از ابتلا به آن جلوگیری می‌کند. همچنین، این واکسن از بروز زونا در بزرگسالان نیز جلوگیری می‌کند و باعث می‌شود که عوارض این بیماری به حداقل برسد.
6. واکسیناسیون آبله مرغان در برنامه ملی بهداشت ایران
در ایران، واکسن آبله مرغان به عنوان یکی از واکسن‌های ضروری برای کودکان معرفی شد و در برنامه ملی واکسیناسیون گنجانده شد. طبق برنامه واکسیناسیون وزارت بهداشت، کودکان در سنین 18 ماهگی تا 2 سالگی به این واکسن نیاز دارند. این واکسن به صورت رایگان در مراکز بهداشتی و درمانی در دسترس خانواده‌ها قرار دارد و بخشی از اقدامات گسترده وزارت بهداشت برای پیشگیری از بیماری‌های ویروسی است.
واکسیناسیون آبله مرغان در کنار دیگر واکسن‌ها، مانند واکسن‌های سرخک، اوریون و سرخجه، به عنوان بخشی از واکسیناسیون کودکانه در بسیاری از کشورهای جهان، از جمله ایران، قرار دارد.
7. چالش‌ها و برنامه‌های آتی
با وجود پیشرفت‌های چشمگیر در زمینه واکسیناسیون، هنوز چالش‌هایی در دسترسی به واکسن آبله مرغان در برخی مناطق کشور وجود دارد. یکی از این چالش‌ها، آگاهی نداشتن برخی از والدین از اهمیت واکسیناسیون است. بسیاری از والدین ممکن است به دلایل مختلف از جمله عدم اطلاع یا نگرانی‌های نادرست، واکسیناسیون را برای فرزند خود انجام ندهند.
علاوه بر این، در برخی مناطق دورافتاده یا محروم، دسترسی به واکسن‌های ضروری ممکن است محدود باشد. در این راستا، وزارت بهداشت با برگزاری برنامه‌های آموزشی و اطلاع‌رسانی، تلاش دارد تا آگاهی عمومی را افزایش دهد و از دسترسی بهتر به واکسن‌ها در تمامی مناطق کشور اطمینان حاصل کند.
8. نتیجه‌گیری
واکسن آبله مرغان از سال‌ها پیش در ایران برای پیشگیری از این بیماری در دسترس قرار گرفته و توانسته است نقش مهمی در کاهش موارد ابتلا و عوارض این بیماری ایفا کند. تزریق این واکسن نه تنها از ابتلا به بیماری جلوگیری می‌کند، بلکه از بروز عوارض خطرناک و شدید مانند زونا نیز جلوگیری می‌کند. با ادامه برنامه‌های واکسیناسیون و گسترش آگاهی عمومی، می‌توان امیدوار بود که در آینده، ایران به کشوری با میزان شیوع پایین آبله مرغان تبدیل شود و سلامت عمومی بهبود یابد.
فهرست مطالب